Sinds het gebruik van glazen spuiten en later wegwerpspuiten om insuline toe te dienen, is er reeds een hele weg afgelegd om de insulinetoediening en de diabetesopvolging te verbeteren. Met de ontwikkeling en het beschikbaar maken van de Novopen in 1987 werd een eerste stap gezet naar meer gesofisticeerde pennen. De HumaPen Memoir (Eli Lilly) en de NovoPen 5 en NovoPen Echo (Novo Nordisk) zijn voorbeelden van pennen met een geheugenfunctie die de dosis, datum en tijdstip van vorige injecties registreren.

Ondertussen zijn deze eerste “slimme” pennen of “smart pens “verder geëvolueerd naar pennen die via Bluetooth of NFC (Near-Field Communication) connectie kunnen maken met een smartphone. Dit laat toe om via specifieke “applications” gegevens over insuline-injecties te downloaden en te raadplegen wanneer gewenst. Verschillende platformen en apps werden hiervoor ontwikkeld zoals Glooko, mySugr, LibreView. De InPen laat ook toe, wanneer gebruikt met de geassocieerde app, om bolusadvies te geven. Via een vennootschap tussen Novo Nordisk en Abbott is recent de NovoPen 6 en NovoPen Echo Plus compatibel met de FreeStyle LibreLink app.

Naast de "Smart pens" zijn er ook "Smart Pen" doppen en clips beschikbaar die op een klassieke pen worden aangebracht en ook een gelijkaardige connectie mogelijk maken. "Smart pen" doppen worden op de pen geplaatst of vervangen de oorspronkelijke dop. Deze registreren enkel de insulinetiming. “Smart pen” clips worden aan de insulinepen vastgeklikt: deze kunnen zowel de insulinetiming als de insulinedosis registreren.                                    

De insulinegegevens van de smart pen  kunnen bovendien gecombineerd en gevisualiseerd worden samen met de sensorglycemiedata van CGM (continue glucosemonitoring) of FGM (flash glucosemonitoring),  hetgeen belangrijke voordelen biedt voor zowel mensen met diabetes als de zorgverleners.                       

Het gebruik van smart pens leidt tot minder gemiste bolussen en een beter aangepaste en veiligere dosistitratie wat bijdraagt tot een betere therapietrouw. Klinisch vertaalt zich dit in een betere “Time in Range (TIR)”, dit is de tijd met een glycemie binnen een aanvaardbaar bereik (typisch gedefinieerd als 70-180 mg/dL). Dit wordt ook geassocieerd met een lagere kans op ernstige hypoglycemie (<54 mg/dL). De beschikbaarheid van het tijdstip en dosis van de insuline-injectie, samen met de glycemiecurves, draagt zeker bij tot de dialoog tussen mensen met diabetes en zorgverleners. Tijdens de consultatie krijgen beiden een meer volledig beeld van de glycemiecontrole wat beter advies op maat mogelijk maakt.

Tabel 1: Overzicht van huidige en toekomstige vaste insulinepennen en pendoppen (©dr. Inge Van Boxelaer, Diabetotech)

Tabel 2: Huidige en toekomstige penclips (©dr. Inge Van Boxelaer, Diabetotech)

Conclusie 

Deze nieuwe ontwikkeling van “smart pennen” met connectiemogelijkheid naar andere platformen is zeker veelbelovend in de verbetering en vereenvoudiging van de diabetesbehandeling. Voor de mensen met diabetes wordt het eenvoudiger insuline-injectie gegevens bij te houden, wat leidt tot een grotere tevredenheid en therapietrouw. De uitwisseling van gegevens tussen mensen met diabetes en zorgverleners wordt zo geoptimaliseerd en leidt tot een betere glycemiecontrole, verhoogde veiligheid (minder hypoglycemie), en de mogelijkheid tot therapeutisch advies op maat.         

De smart pen technologie is nog in volle ontwikkeling en in de toekomst kunnen we zeker nog een verdere technologische (r)evolutie verwachten.                                                        

23/02/2023
Dirk D’Hooge, voormalig Director Clinical Medical and Regulatory Affairs bij Novo Nordisk